Kogellagers smeren? Moet dat echt?

Wie heeft dit nog nooit meegemaakt? Bij het installeren van metalen kogellagers blijft er altijd vet of smeerolie achter op je vingers. Kogellagers smeren? Kan het zonder? Natuurlijk!

Kogellagers van kunststof

De smeermiddelvrije kunststof kogellagers werken bijvoorbeeld zonder smering. In tegenstelling tot metaal kunnen de hoge toerentallen van meer dan 5000 tpm niet worden gerealiseerd, maar slechts enkele toepassingen draaien op zo'n hoog toerental. De meeste toepassingen draaien meestal met een lage belasting en toerental. Kogellagers van kunststof zijn altijd indrukwekkend bij gebruik in vloeibare media zoals water of chemicaliën.

Maar kunststof kogellagers kunnen ook een beter alternatief zijn in toepassingen met verhoogde temperaturen tot 150°C. Bovendien bieden dergelijke lagers aanzienlijke voordelen ten opzichte van metaal als het gaat om bewegingsgemak. Omdat ze de weerstand van het smeermiddel niet hoeven te overwinnen, draaien ze met een veel lager losbreekmoment. Ze zijn ook erg licht en kunnen op verzoek worden geleverd met glazen kogels, waardoor ze volledig metaalvrij en niet-magnetisch zijn. Kogellagers smeren: niet met xiros.

Keramische kogellagers

Een ander smeermiddelvrij alternatief zijn kogellagers gemaakt van technisch keramiek. Keramische materialen zijn over het algemeen zeer goed bestand tegen slijtage, corrosie en temperatuur. Ze zijn ook licht, stijf en elektrisch isolerend - allemaal eigenschappen die zeer gunstig zijn voor toepassingen met wentellagers. Ondanks de aanzienlijk hogere kosten in vergelijking met metalen materialen, zijn technische keramieken zoals siliciumnitride, siliciumcarbide en aluminiumoxide al lang ingeburgerd als kogellager materialen. In veel gevallen zijn ze tot nu toe echter alleen gebruikt in toepassingen waar de voordelen van keramiek echt tot hun recht komen en kopers zich niet laten afschrikken door de hogere aanschafkosten, juist om kostenredenen.*

In tegenstelling tot de genoemde alternatieven moeten metalen sferische kogellagers gesmeerd worden. Zonder smering zouden deze lagers anders zeer snel roesten en tijdens het gebruik vervormen door de hoge wrijvingskrachten en het gebrek aan koeling, wat in het ergste geval kan leiden tot blokkeren van de lager. Smering is vooral essentieel voor gesealde kogellagers, omdat anders de kunststof of rubberen afdichtingen poreus worden. Hierdoor kan vet ontsnappen en kan het lager drooglopen. Hoewel roestvaststalen sferische kogellagers niet corrodeert, zijn ze aanzienlijk duurder in aanschaf dan kunststof kogellagers.